Elke overheidslaag stelt een omgevingsvisie op; gemeenten, provincies en het Rijk. De omgeving houdt namelijk niet op bij de grens van een gemeente, waterschap of provincie. De Nationale omgevingsvisie (NOVI) en omgevingsvisie Noord-Brabant (POVI) beschrijven de waarden, thema’s en ambities voor hun gebieden. Daar valt Altena dus onder. Echter in onze eigen omgevingsvisie maken wij onze eigen keuzes, die soms ook van de andere visies kunnen verschillen.
We gaan hieronder kort in op de kern van deze andere omgevingsvisies.
Nationale omgevingsvisie (NOVI)
De NOVI biedt een kader en geeft richting op een landelijke schaal. Tegelijkertijd is er ruimte voor regionaal maatwerk en verdere uitwerking gericht op gebieden. Met de NOVI zet het Rijk een proces in gang waarmee we keuzes voor onze leefomgeving sneller en beter kunnen maken. Zo bouwen we samen aan een mooier en sterker Nederland.
De NOVI omschrijft 4 prioriteiten:
- Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie: Nederland moet zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging, hogere rivierafvoeren, wateroverlast en langere perioden van droogte. Nederland is in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust. Ook moet Nederland zich inzetten om op een duurzame wijze energie te kunnen opwekken.
- Duurzaam economisch groeipotentieel: Nederland werkt toe naar een duurzame, circulaire, kennisintensieve en internationaal concurrerende economie in 2050.
- Sterke en gezonde steden en regio’s: Er zijn nieuwe locaties nodig voor wonen en werken, het liefst binnen de bestaande stadsgrenzen, zodat de open ruimten tussen stedelijke regio’s behouden blijven. We willen de leefbaarheid en klimaatbestendigheid in steden en dorpen verbeteren: schonere lucht, voldoende groen en water en genoeg publieke voorzieningen waar mensen kunnen bewegen (wandelen, fietsen, sporten, spelen), ontspannen en samenkomen.
- Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied: Er ontstaat een nieuw perspectief voor de Nederlandse landbouwsector als koploper in de duurzame kringlooplandbouw. Een goed verdienpotentieel voor de bedrijven wordt gecombineerd met een minimaal effect op de omgevingskwaliteit van lucht, bodem en water. Ook gaan we aan de slag met het verbeteren van biodiversiteit en het tegengaan van bodemdaling.
Omgevingsvisie Noord-Brabant
De Brabantse omgevingsvisie is een samenhangende visie op de fysieke leefomgeving. De omgevingsvisie bevat de belangrijkste ambities voor de fysieke leefomgeving voor de komende jaren.
Met deze visie geeft de provincie aan wat zij belangrijk vindt voor de verbetering en duurzame ontwikkeling van de leefomgeving van de inwoners van Brabant. De focus ligt daarbij op de vier hoofdopgaven voor de middellange en lange termijn:
- Werken aan de Brabantse energietransitie
- Werken aan een klimaatbestendig Brabant
- Werken aan de slimme netwerkstad
- Werken aan een concurrerende, duurzame economie
De visie geeft daarbij richting aan deze opgaven vanwege de ingrijpende veranderingen waarmee zij gepaard gaan. Extra focus op deze hoofdopgaven is nodig om een goede basis met een goede omgevingskwaliteit te behouden. Hier werkt de provincie al langere tijd met anderen samen aan. Daarom is dat benoemd als de basisopgave waar de provincie met elkaar voor staat.
De omgevingsvisie geeft ook aan op welke nieuwe manieren de provincie met betrokkenen wil samenwerken aan omgevingsvraagstukken en welke waarden daarbij centraal staan.
Regionale investeringsagenda
Met onze buurgemeenten hebben we in de regio Breda een gezamenlijke opgave op het gebied van wonen, economie, mobiliteit (openbaar vervoer), 'ruimte, landschap en water' en 'klimaat en energie'. De investeringsagenda regio Breda is een krachtenbundeling van de tien gemeenten en (semi-)publieke en private partners. Met de rol die de gemeente Altena daarin kan spelen, hebben we met onze keuzes in deze omgevingsvisie al zoveel mogelijk rekening gehouden. Met de ontwikkelingen uit de regionale investeringsagenda (RIA) dragen we gezamenlijk bij aan de doelen uit de provinciale (POVI) en nationale omgevingsvisie (NOVI). De investeringsagenda hanteert de volgende uitgangspunten:
a. stad en land optimaal in balans
b. opgaven in samenhang oppakken
c. samen sterker
SRTB (Strategische Visie Regio Breda-Tilburg)
De Stedelijke regio Breda Tilburg (SRBT), is een speciaal stedelijk samenwerkingsverband van negentien gemeenten, vier waterschappen, de provincie Noord-Brabant en Rijksoverheid dat samen werkt aan de ontwikkeling van de regio. SRBT streeft naar een goede balans tussen groei van economie, wonen en mobiliteit, en het versterken van de leefkwaliteit. Regio West-Brabant (RWB) is partner in deze stedelijke regio.
In het overleg dat de stedelijke regio voert, komen onderwerpen aan bod die veelal de gemeentegrenzen overstijgen. Denk aan woningbouw, werklocaties, wateropgave, natuurontwikkeling, verduurzaming, de mobiliteitstransitie en het landelijk gebied. Door samen op te trekken kunnen deze uitdagingen beter, zorgvuldig en in samenhang worden opgepakt. Ieder vanuit de eigen kwaliteiten, expertise en karakter.
Gezamenlijke ontwikkeling regio
SRBT streeft naar duurzame ontwikkeling van de regio om deze voor langere termijn toegankelijk, leefbaar en economisch op hoog niveau te houden (de tweede motor van Nederland). Landschap en water - de ‘blauw-groene structuur’ - zijn daarbij leidend voor de keuzes om te maken.
Door de gemeente is een reactie gegeven op het ''Ontwikkelperspectief en eerste uitvoeringsafspraken Stedelijk Brabant 2040” en concept-”Ontwikkelstrategie SRBT”.
Groenblauwe gebiedsgerichte aanpak (GGA)
De GGA is een samenwerkingsverband, geïnitieerd door de provincie Noord-Brabant. Centraal in de Brabantse groenblauwe gebiedsgerichte aanpak staat samen de transformatie van het landelijk gebied realiseren. Dit door in en bij natuurgebieden met elkaar slimme combinaties van oplossingen te zoeken voor sterkere natuur, voldoende water met een betere kwaliteit, een goede bodem en de toekomst van de landbouw. De klimaat-, natuur- en wateropgaven – maar ook de opgaven op het gebied van energie, woningbouw en sociale samenhang – maken dat het Brabantse landelijk gebied en de landbouw gaan veranderen. We willen dat het ook in de toekomst een buitengebied is waar mensen gezond en veilig kunnen wonen, werken en leven. En dus werkt men een Brabants buitengebied waar onze bodem, ons water en onze lucht op orde zijn. Dat is van belang voor onze natuur, ons landschap, onze landbouw en onze gezondheid.
Er is een GGA voor de Biesbosch en de GGA Polder van de toekomst. De eerste is breder dan het grondgebied van de gemeente Altena. Beiden zijn input voor het BPLG.
BPLG (Brabants Programma Landelijk Gebied)
In het kader van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) heeft het Rijk aan de provincies gevraagd om aan de slag te gaan met de uitwerking van de richtinggevende doelen op het gebied van natuur, water en klimaat en een provinciaal gebiedsprogramma op te stellen. Het NPLG is een grote kans voor versnelling van de uitvoering van het Brabantse beleid op het gebied van natuur, stikstof, water, bodem, klimaat en landbouw.
Het NPLG is een grote kans voor versnelling van de uitvoering van het Brabantse beleid op het gebied van natuur, stikstof, water, bodem, klimaat en landbouw. Het Brabantse gebiedsprogramma noemen we het Brabants Programma Landelijk Gebied (BPLG).
Tegelijkertijd werkt de provincie in opdracht van het Rijk met een breed netwerk van partners aan een Ruimtelijk Voorstel. Dit is een integraal aanbod dat laat zien hoe we als Brabant de opgaven van het Rijk verbinden aan onze Brabantse ambities, wat daarin mogelijk en haalbaar is en welke keuzes daarvoor gemaakt moeten worden.
In het ruimtelijk voorstel komen 3 ontwikkelperspectieven bij elkaar:
- Landelijk gebied
- Verstedelijking
- Klimaat & energie
Het BPLG vormt dus een bouwsteen voor het ‘ruimtelijk voorstel’ ten aanzien van natuur, water, bodem, klimaat en het perspectief landbouw in het landelijk gebied. Het BPLG en het ruimtelijk voorstel worden in samenhang ontwikkeld.
“Ruimtelijke puzzel”
In Brabant werken we samen aan grote opgaven in relatie tot onze fysieke leefomgeving. We willen veel nieuwe woningen bouwen, ruimte voor bedrijven om te ondernemen, de transitie maken naar duurzame energie, de milieukwaliteit en de kwaliteit van water en natuur versterken, perspectief bieden voor de landbouw en sterke steden, vitaal platteland en Brabant bereikbaar houden.
Dat, terwijl we ons tegelijkertijd aanpassen aan klimaatverandering en verdere klimaatverandering voorkomen. Om alle ambities te realiseren hebben we meer ruimte nodig dan in Brabant beschikbaar is. Dit vraagt er dus om om samen keuzes maken, want niet alles kan en niet alles kan overal.
Al deze ontwikkelingen vragen om ruimte. In de Ruimtelijke ordeningsbrief van 17 mei 2022 worden provincies door het rijk gevraagd om een zogeheten ruimtelijke puzzel te leggen en als regisseur op te treden om de nationale opgaven te verbinden met de decentrale opgaven. Het vertrekpunt van de provincie Noord-Brabant is de Brabantse Omgevingsvisie van waaruit we werken aan de 5 maatschappelijke opgaven om samen de kwaliteit van Brabant verder te verbeteren.
Maatschappelijke agenda
De gemeente ontwikkelt een maatschappelijke agenda samen met organisaties en inwoners in het maatschappelijk domein. In deze agenda wordt bepaald welke ambities en opgaven de gemeente en partners hebben voor onder andere zorg, onderwijs en leefbaarheid, en hoe daaraan gewerkt gaat worden. De omgevingsvisie en de maatschappelijke agenda kunnen niet los van elkaar gezien worden. Ze zijn aan elkaar verbonden. De omgevingsvisie draagt bij aan het oplossen van sociaal-maatschappelijke problemen, bijvoorbeeld daar waar het gaat om het versterken van sociale samenhang, het bevorderen van sociale veiligheid en gezondheid en het verbeteren van de toegankelijkheid van de openbare ruimte.