We zijn een aantrekkelijke gemeente om in te wonen. Onze inwoners waarderen het wonen in Altena. De kernen in onze gemeente bieden verschillende omgevingen om te wonen. Met alle kernen gezamenlijk vormen we een grote gemeente, met een groot buitengebied. De druk op de woningmarkt in Altena neemt toe en vraagt om acties.
Waar staan we nu?
De ruimte en het uitgestrekte buitengebied zijn onze sterke punten als het gaat om de fysieke woonomgeving. Binnen onze kernen zien we een sterke sociale samenhang, mede verankerd in het verenigingsleven. De betrokkenheid is vaak groter bij de eigen kern dan bij de gehele gemeente.
In de periode 2015-2020 is het aantal huishoudens in de gemeente Altena gegroeid met ongeveer +1.400. Deze groei komt mede door ons (traditioneel) hoge geboortecijfer. De laatste jaren heeft ook een positief migratiesaldo bijgedragen aan de groei van het aantal huishoudens.
De kwaliteit van het wonen in Altena wordt ook steeds meer gezien door mensen van buiten de gemeente. De trek vanuit de steden is de laatste jaren toegenomen, vooral vanuit de Randstad. We hebben een gunstige ligging ten opzichte van onder andere Rotterdam, de Drechtsteden en Gorinchem aan de noordwestkant en de Brabantse steden (Breda, Tilburg, Den Bosch) aan de zuidkant.
Wat komt er op ons af?
We zijn een aantrekkelijke gemeente om in te wonen. Dit zorgt echter wel voor een toenemend aantal woningzoekenden, waarbij het aanbod van woningen nog achterblijft. Als we niets doen, blijven de woningprijzen in ieder geval verder toenemen en zal het met name voor huishoudens met een kleinere portemonnee (zoals starters) steeds lastiger worden om een geschikte woning te kunnen vinden in de gemeente Altena. Betaalbaarheid is een belangrijke opgave. De verwachting is dat de vraag naar woningen de komende jaren blijft aanhouden.
Daarnaast zien we dat veel ouderen in een grote eengezinswoning blijven wonen. Passend aanbod aan levensloopgeschikte woningen voor deze doelgroep ontbreekt of sluit onvoldoende aan bij wat ouderen zoeken, waardoor de doorstroming op onze woningmarkt afneemt.
Naast nieuwbouw is het ook van belang dat we de kwaliteit van onze bestaande woningvoorraad op peil houden. Daarbij gaat het onder andere om het verduurzamen van woningen (klaarmaken voor aardgasvrij) en het aanpassen van woningen zodat mensen met een zorgvraag langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Voor de sociale huursector is daarin onze samenwerking met de woningcorporaties Bazalt Wonen en Woonstichting Land van Altena, en hun huurdersorganisaties van groot belang. Ook woningeigenaren moeten voldoende worden gestimuleerd om de kwaliteit van hun woning op peil te houden.
Vanaf 2030 zal de huishoudensgroei afvlakken, het gevolg van het toenemende aantal oudere huishoudens (vergrijzing). Op de langere termijn zullen we daarmee rekening moeten houden met onze woningbouwopgave.
Altena beweegt zich binnen de context van de regio. In de regio Breda is sprake van sterke groei- en verstedelijkingsambities. Dit vraagt om een extra versnelling in de woningbouwproductie.
Hoe zien we wonen in de toekomst?
Om te kunnen voorzien in de woningbehoefte én als impuls voor de leefbaarheid en vitaliteit van de kernen is het van belang dat er bij alle kernen van Altena kan worden gebouwd. Hiermee kunnen voorzieningen op peil gehouden worden.
Voor de woningbouw is inbreiding en uitbreiding bij de kernen noodzakelijk. We kijken vooral naar locaties die in aanmerking komen voor herstructurering, transformatie van bestaand vastgoed of verplaatsing van bedrijven of scholen. Ook nieuwe woonvormen zoals knarrenhofjes en tiny houses kunnen oplossingen bieden. We kijken naar meer mogelijkheden om grote woningen te splitsen, om zo woningen te creëren zonder dat daar extra voor gebouwd hoeft te worden. Gezien de forse druk op de ruimte zien we ook kansen voor gestapeld bouwen passend bij de omgeving. Zo blijft het buitengebied zo groen mogelijk en behouden we ook waardevolle groene zones binnen de kernen.
Naar verwachting kunnen we met enkel inbreiding niet voldoende woningen realiseren. Daarom zetten we ons er voor in dat het ook in de toekomst mogelijk blijft om - uiteraard zo zorgvuldig mogelijk - potentiële locaties aan de randen van de bebouwde kom te benutten. We zetten in op uitbreiding waar dit past bij de aanwezige kwaliteiten en waarden.
Transformatie van vrijkomende agrarische bebouwing (boerderij) naar woningen behoort ook tot de mogelijkheden. Zolang dit minimaal bijdraagt aan instandhouding van de huidige omgevingskwaliteit en liefst zelfs tot verbetering leidt. Tot slot maken we het benutten van bestaande woningbouw, waaronder woningsplitsing, mogelijk onder voorwaarden. Hiervoor kijken we zowel naar grotere woningen in stedelijk gebied als naar grotere woningen in het buitengebied. Door grotere woningen te splitsen creëren we extra woningen, die geschikt kunnen zijn voor starters of kleine huishoudens. Te vermelden waard is dat in Andel op dit moment wordt gewerkt aan een pilot omgevingsplan voor de uitleglocatie Andel de Bronkhorst.
In onze visie horen alle mensen erbij. We vinden het belangrijk dat er genoeg woningen zijn voor mensen die zorg of hulp nodig hebben en voor bijzondere doelgroepen zoals spoedzoekers, arbeidsmigranten en statushouders. Arbeidsmigranten zijn van cruciaal belang voor onze economie. Fatsoenlijke huisvesting is van groot belang. Hiervoor zijn verschillende soorten woonconcepten zoals tijdelijke woningen. We zetten ons specifiek in voor betaalbaar wonen zodat inwoners met minder geld zoals starters ook een woning kunnen vinden in Altena. Maar we zetten ons ook in voor duurzaam, energieneutraal, natuurinclusief en klimaatadaptief wonen, zodat onze woningvoorraad zo toekomstbestendig mogelijk is. Onze samenleving is veerkrachtig, en daarom wordt Altena steeds duurzamer. Hier liggen met name uitdagingen in het aanpassen van de bestaande voorraad. Maar ook in het klimaatadaptief maken van onze leefomgeving in combinatie met inbreiding.
Voor verschillende vormen van wonen en zorg kiezen we voor een gebundelde spreiding. Enerzijds is clustering nodig om de zorg goed te kunnen verlenen en gedeelde ervaringen op te kunnen doen. Anderzijds is spreiding belangrijk om gebruik te maken van bestaande sociale structuren. Samen met de dorpen zoeken we naar locaties om woon- zorgvoorzieningen te realiseren.
De centrale ambitie in het regionale woningmarktbeleid is het terugdringen van de druk op de woningmarkt door een versnelling van de woningbouwproductie (Regionale Investeringsagenda Regio Breda, RIA). Regionale afstemming met andere gemeenten en provincie Noord-Brabant is gewenst.
De gemeente heeft in haar “Onderbouwing strategische uitspraken Uitvoeringsprogramma Wonen” een nadere onderbouwing gegeven op:
• De plancapaciteit tot en met 2030
• Hoe sturen op de doelgroepen?
• De rol van de gemeente.
Deze notitie wordt betrokken in de verdere uitwerking van het woonbeleid en programmering in de Programma’s Omgevingswet (POW).
Relatie met: Voorzieningen, Energietransitie, Gezondheid, Klimaatadaptatie, groen en water, Dorps DNA, Groenblauwe oase, Leefbare woonomgeving, Klimaatbestendig, CO2-neutraal en circulair